Blog
Hybride lesgeven via Bednet: uitdagend maar haalbaar
Hoe zwaar weegt hybride lesgeven via Bednet voor leerkrachten? Een masterproef van de KU Leuven onderzocht in 2025 wat de belasting verhoogt en wat helpt om die te verlichten.
Hybride lesgeven: leerlingen in de klas en online
Lesgeven via Bednet is een vorm van hybride lesgeven. De leerkracht geeft les aan:
- Leerlingen in de klas.
- Éen of enkele leerlingen die online (via Bednet) volgen.
Op deze manier lesgeven, vraagt van leerkrachten extra focus en multitasking. Ze moeten hun aandacht verdelen, technologie laten werken én zorgen dat de les voor iedereen betekenisvol is.
Wat is teacher orchestration load?
De masterproef introduceert het begrip teacher orchestration load, in het Nederlands orkestratiebelasting.
Dit is de cognitieve, emotionele en fysieke belasting die leerkrachten ervaren wanneer ze een les voorbereiden en geven. Een leraar moet namelijk de lesinhoud, klasdynamiek, tijd, leerlingen... op elkaar afstemmen.
Bij synchroon hybride onderwijs komt er extra belasting bij:
- Technologisch – de apparatuur moet goed werken, storingen moeten meteen opgelost worden.
- Pedagogisch – de les moet kloppen voor zowel de fysieke als online leerlingen.
- Sociaal-emotioneel – de Bednetter en klasgroep moeten zich allebei betrokken voelen.
Onderzoek toont aan dat de orkestratiebelasting bij leerkrachten stijgt wanneer een les tegelijk fysiek én online wordt gegeven.
Wat ervaren leerkrachten?
Uit interviews blijkt dat de belasting afhangt van een samenspel van factoren:
- Verzwarend: technische problemen, veel schakelen tussen leerlingen, druk om iedereen voldoende aandacht te geven.
- Verlichtend: ervaring met de Bednet-set, steun van collega’s of een Bednet-buddy, een betrokken Bednet-leerling, duidelijke afspraken.
- Ambivalent: sommige factoren zijn voor de ene leerkracht verzwarend en de andere verlichtend. Zo kan een actieve Bednet-leerling zorgen voor meer betrokkenheid, maar ook voor extra druk.
Kortom: hybride lesgeven vraagt veel, maar met de juiste ondersteuning en omstandigheden blijft het haalbaar.
Zes factoren die de belasting beïnvloeden
De studie groepeerde de belangrijkste factoren in zes categorieën:
- Leerkrachtfactoren: ervaring, digitale vaardigheden, veerkracht.
- Leerlingfactoren: motivatie en participatie van de Bednetter.
- Pedagogisch-didactische factoren: werkvormen en voorbereiding.
- Ondersteuningsfactoren: Bednet-buddy’s, collega’s, extra tijd.
- Technologiefactoren: betrouwbaarheid en gebruiksgemak van de Bednet-set.
- Klasfactoren: houding en betrokkenheid van de klasgroep.
Wat kunnen Bednet en scholen doen?
Het onderzoek stelt enkele tips voor om leerkrachten te ondersteunen:
- Voor Bednet:
- Blijf inzetten op betrouwbare technologie: hoe vlotter het Bednet-materiaal past in de klaspraktijk en hoe minder storingen, hoe lager de belasting.
- Voorzie didactisch materiaal: naast technische handleidingen ook concrete werkvormen.
- Versterk ondersteuning: elk Bednet-traject heeft een persoonlijke begeleider die hen ondersteunt tijdens het hele traject, nl. de Bednet-trajectbegeleider. Geef deze, en de Bednet-buddy’s, een zichtbare rol.
- Stimuleer ervaringsuitwisseling: leerkrachten kunnen veel leren van elkaar.
- Voor scholen:
- Erken de extra belasting: maak het bespreekbaar in het team en laat leerkrachten ervaringen uitwisselen.
- Zorg voor technische back-up: een ICT-coördinator vermindert stress.
- Wijs Bednet-buddy’s aan: laat klasgenoten meehelpen met kleine taken.
- Geef tijd voor voorbereiding: hybride les vraagt vaak méér voorbereiding.
- Investeer in professionalisering: korte vormingen rond hybride lesgeven en het gebruik van Bednet maken een verschil.
Conclusie
Hybride lesgeven via Bednet is niet vanzelfsprekend, maar is nodig om afwezige en zieke leerlingen volwaardige leerkansen te geven. Het vraagt van leerkrachten extra cognitieve, emotionele en fysieke inspanning.
Door dit expliciet te benoemen, willen we meer bewustzijn creëren:
- Bij scholen: zodat ze nadenken over hoe ze hun leerkrachten kunnen ondersteunen.
- Bij beleidsmakers: zodat ze het belang van structurele ondersteuning erkennen.
- Bij ouders en leerlingen: zodat ze begrijpen waarom hybride lesgeven extra moeite kost en niet altijd even vlot loopt.
Door goede ondersteuning en duidelijke afspraken blijft het voor iedereen haalbaar en waardevol. Leerkrachten vinden praktische tips en handleidingen op onze online helpdesk zone.
Over het onderzoek
- Deze blog is gebaseerd op de masterproef van Marthe Reyns, uitgevoerd aan de KU Leuven (Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen) onder begeleiding van Prof. dr. Annelies Raes en Tine Keulemans, en in samenwerking met Bednet.
- Het onderzoek liep tussen mei en oktober 2024 en maakte gebruik van semigestructureerde interviews met acht leerkrachten uit het Vlaams secundair onderwijs die ervaring hebben met lesgeven via Bednet. De data werden geanalyseerd via een thematische analyse, wat leidde tot een raamwerk van factoren die de ervaren belasting verhogen of verlagen.
- Referentie: Reyns, M. (2025). Een kwalitatieve studie naar beïnvloedende factoren van teacher orchestration load in secundair synchroon hybride onderwijs (via Bednet) [Ongepubliceerde masterproef]. KU Leuven.
- Nog meer weten over dit thema? Lees ook de Engelstalige publicatie met meer wetenschappelijke achtergrond van Tine Keulemans.
