Bednet in veilig verblijf

De trajecten van jongeren in veilig verblijf zijn complex, vaak op veel verschillende levensdomeinen en ook op vlak van onderwijs. Hoe kunnen we de onderwijskansen van jongeren in veilig verblijf versterken via Bednet?

Is onderwijs mogelijk?

De begeleiding van jongeren in veilig verblijf is gefocust op terug aansluiting vinden met zichzelf en de samenleving. Onderwijs kan een belangrijke hefboom zijn, maar het blijkt in de praktijk toch uitdagend om passende onderwijstrajecten uit te bouwen.

Soms is de aansluiting met school volledig kwijt, soms is onderwijs een positieve factor maar zijn er praktische obstakels (bv. afstand), vluchtgevaar kan een reden zijn om niet meer fysiek naar school te gaan, soms schrijft een arts voor dat naar school gaan niet toegestaan is ...

Voorzieningen veilig verblijf zoeken dus altijd op maat van de jongere of onderwijs aan de orde is, welke doelen voorop staan en welke onderwijsondersteuning dan haalbaar kan zijn binnen en buiten de voorziening.

Als er nog een thuisschool is, zal de voorziening hier altijd nauw mee samenwerken, om waar mogelijk onderwijscontinuïteit te kunnen realiseren. Heeft de jongere geen school meer of is een terugkeer naar een school niet meer mogelijk, zal de voorziening op zoek gaan naar een nieuwe school voor de jongere.

Via Bednet stapsgewijs naar leren en betrokkenheid toewerken

Weet je als school al dat slagen niet meer zal lukken? Is een jongere echt nog niet klaar om volop sociale contacten aan te gaan met klasgenoten? Dan is dat best bij de start van Bednet duidelijk besproken.

Het duidelijk bepalen van doelen van leren en betrokkenheid bij de klas is cruciaal om gedragenheid te creëren tussen alle betrokkenen en de kans op een succesvol Bednet-traject te vergroten en liefst de faalervaring te voorkomen.

Je kan Bednet op veel verschillende manieren inzetten voor verschillende (tussen)doelen:

Leren

• Schoolse ritme en vaardigheden onderhouden of opbouwen: op tijd klaar zitten, aandachtspanne vergroten, hulp vragen, taken tijdig indienen …
• Leerstof bijhouden voor één of enkele vakken.
• Vakken volgen, toetsen en examens afleggen … om het jaar of diploma te halen.

Betrokkenheid bij de klas

• Mee in de klas aanwezig zijn zonder actieve deelname.
• Actieve deelname, bijv. onderwijsleergesprekken, groepswerk …
• Sociaal contact onderhouden met klasgenoten.
• Contact opbouwen of onderhouden met leerkrachten.
• Geleidelijk opstarten in een nieuwe klasgroep of school.
• Terugkeer naar school voorbereiden.
• Aansluiting vinden bij de leerstof.
• Aansluiting vinden bij de klasgroep.

Doorheen het Bednet-traject kan je het gebruik aanpassen en opbouwen op maat van de leerling:

• Het aantal uur Bednet per week gaandeweg uitbreiden.
• De mate van actieve deelname of groepsactiviteiten tijdens de Bednet-lessen stap voor stap verhogen.
• Bednet-lessen stap voor stap combineren met fysiek aanwezig zijn op school.
• …

Bednet lukt niet altijd

Zelfs wanneer er veel inspanningen zijn geleverd door alle betrokkenen om realistische doelen te bepalen, verwachtingen en bezorgdheden uit te spreken, afspraken te maken … Soms lukt Bednet echt niet.

Moeilijkheden op vele levensdomeinen, een beperkte schoolse motivatie, een te grote afstand tot het gewone schoolse leven, de draagkracht in de school is overschreden … er zijn tal van redenen waarom Bednet-trajecten soms niet opgestart geraken of vroegtijdig stopgezet worden.

Onderwijs in veilig verblijf en in gemeenschapsinstellingen

Sinds 1 september 2024 is het ook mogelijk om Bednet op te starten voor jongeren in veilig verblijf die niet beschikken over een medisch attest.

Voor jongeren in gemeenschapsinstellingen geldt de standaard regelgeving. Zij moeten dus beschikken over een medisch attest om Bednet te kunnen aanvragen en gebruiken.

Meer info over voorwaarden vind je in de omzendbrief SIO.

Meer info over veilig verblijf en Vlaams detentiecentrum

Veilig verblijf:

Sinds maart 2023 is er een specifiek aanbod veilig verblijf voor jongeren die door een verontrustende situatie niet in hun thuissituatie of in een open setting kunnen verblijven.

De jongeren:

• Zitten vast in hun ontwikkelingstraject op meerdere levensdomeinen.
• Kunnen niet voltijds thuis wonen zonder intensieve ondersteuning.
• Vormen een risico voor zichzelf of anderen (psychisch of fysiek).
• Hebben een ambivalente houding tegenover hulpverlening.
• Hebben geen ernstige meervoudige beperking.

Veilig verblijf is een gerechtelijke maatregel. De jeugdrechter beslist of een jongere in veilig verblijf wordt geplaatst.

Vlaams Detentiecentrum:

Minderjarigen komen in het Vlaams detentiecentrum terecht na uithandengeving door een jeugdrechter. Dat betekent dat de jongere niet langer onder de bepalingen van het jeugddelinquentierecht valt, maar de gewone strafrechtelijke procedure voor meerderjarige delictplegers doorloopt.

Uithandengeving is een uitzonderlijke maatregel.